PODCZAS PRACY W GORĄCU

Posted by: Posted on: 14 marca, 2008 Comments: 0

Wspomniano wyżej, iż podczas pracy w gorącu człowiek pijący do woli nie uzupełnia zwykle strat wody, ponieważ uczucie pragnienia zostaje zaspokojone szybciej, niż wyrównana zostaje utrata wody. Je­żeli tempo wydzielania potu jest bardzo wysokie, rzędu 2—3 1 na go­dzinę, bieżące uzupełnianie tych strat jest w ogóle niemożliwe — wy­pita woda nie wchłania się tak szybko w przewodzie pokarmowym, dochodzi do rozciągnięcia żołądka, które powoduje wymioty, a ponadto hamuje — na…

PRAKTYKOWANE PRZEZ PODRÓŻNYCH

Posted by: Posted on: 24 lutego, 2008 Comments: 0

Wynika stąd, że praktyko­wane niegdyś przez podróżnych zagubionych w pustyni picie własnego  moczu w celu zmniejszenia odwodnienia nie rokowało sukcesu, gdyż wraz z moczem wypijane były zawarte w nim produkty przemiany ma­terii, które nerki znów wydalały w tej samej ilości moczu*. Można do­dać, że z tego samego powodu nieskuteczne jest picie wody morskiej: dla usunięcia przyjętych w jej składzie soli (o wyższym stężeniu niż w płynach ustrojowych) organizm nie tylko…

DEFICYT WODY

Posted by: Posted on: 18 lutego, 2008 Comments: 0

Gdy deficyt wody wynosi l-*-2% ciężaru ciała, pojawia się silne uczucie pragnienia i zmniejsza się zdolność do pracy; gdy niedobór wody przekracza około 4% — występuje apatia, senność, wybitnie zmniejsza się zdolność nie tylko do pracy fizycznej, lecz i umysłowej; gdy deficyt wody sięga 7—8% ciężaru ciała, ustaje wy­dzielanie śliny, pojawia się uczucie obrzmienia i sztywności języka, mo­wa sprawia dużą trudność. Śmierć następuje, gdy odwodnienie ustroju sięga 15—20% ciężaru ciała. Wydzielanie…

UZUPEŁNIENIE STRAT WODY

Posted by: Posted on: 14 lutego, 2008 Comments: 0

Utrudnia ona ponadto uzupełnianie strat wody. Jeżeli człowiek, który utracił w składzie potu nie tylko wodę, ale i chlorek sodu, pije czystą wodę, rozcieńczony zostaje po­zostały w ustroju (w mniejszej już teraz ilości) chlorek sodu, wskutek czego ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych zmniejsza się i wypita woda zostaje wydalona z organizmu przez nerki, mimo iż brak jej w ustroju. Zjawisko to jest wynikiem zahamowania wydzielania hormonu antydiuretycznego, który powoduje zatrzymywanie wody…

INNE PRZYSTOSOWANIE

Posted by: Posted on: 7 lutego, 2008 Comments: 0

Innym przystosowaniem do życia pustynnego jest wytwarzanie przez organizm (np. wielbłądów) w toku przemiany materii wody w ilościach bliskich ilościom traconym w wyniku jej parowania z ustroju w tym samym czasie. U człowieka pozostającego na zwykłej, mieszanej diecie powstaje w ustroju w ciągu doby zaledwie około 300 ml wody, podczas gdy minimalna jej utrata w warunkach komfortu cieplnego, w spo­czynku, wynosi około 1 tys. ml.Doraźna adaptacja organizmu człowieka do gorącego…

WALKA Z NIEBEZPIECZEŃSTWEM

Posted by: Posted on: 28 stycznia, 2008 Comments: 0

Długo­trwałe narażenie człowieka na pobyt i pracę w gorącym otoczeniu może doprowadzić do powstania błędnego koła — wydzielanie potu chroni przed gwałtownym wzrostem temperatury wewnętrznej, lecz powoduje odwodnienie organizmu, które upośledza sprawność mechanizmów termo­regulacji i przyspiesza wzrost temperatury wewnętrznej, wskutek czego narasta groźba przegrzania i wystąpienia udaru cieplnego. Walka z tym niebezpieczeństwem polega w dużej mierze na dążeniu do stałego zaopatrzenia ludzi, narażonych na stress cieplny, w płyny do picia. Prawdę…

SKŁAD WYPIJANYCH PŁYNÓW

Posted by: Posted on: 22 stycznia, 2008 Comments: 0

Jaki zaiem powinien być skład wypijanych płynów, jaka temperatura, jak często i w jakich porcjach najlepiej wypijać płyny, aby nie zostały wydalone przez nerki? Na te i wiele innych pytań, związanych z zagadnieniem zwiększania tolerancji przez ustrój człowieka wy­sokiej temperatury otoczenia, nie znaleziono jeszcze zadowalającej od­powiedzi. Są one przedmiotem bardzo intensywnych badań w wielu kra­jach. Warto wspomnieć o jeszcze jednym niebezpieczeństwie związanym z pracą w gorącu. Szybkie wypicie znacznej ilości wody…

DRUGI KIERUNEK WALKI

Posted by: Posted on: 15 stycznia, 2008 Comments: 0

Drugim kierunkiem walki z przegrzaniem jest konstrukcja ubio­rów ochronnych. Wyniki badań przeprowadzonych w ostatnich latach rokują tu duże sukcesy. Opracowano np. układy chłodzące po­zwalające na przeszło godzinne pozostawanie w piecu hutniczym o tem- p0raturze 150—200° C bez kontaktu z otoczeniem; stwierdzono, że samo zastosowanie chłodzonych hełmów, zapobiegających wzrostowi tempe­ratury głowy, znacznie przedłuża czas tolerancji gorąca. Naturalnie ubiory ochronne ze specjalnymi systemami chłodniczymi nadają się do stosowania w szczególnych sytuacjach. Dla…

AKLIMATYZACJA CZŁOWIEKA

Posted by: Posted on: 6 stycznia, 2008 Comments: 0

Mieszkańcy rejonów o gorącym klimacie dzięki specyficznym cechom budowy somatycznej oraz czynności ustroju lepiej znoszą życie i pracę w takim środowisku niż mieszkańcy rejonów o umiarkowanym klimacie.Cechy budowy ciała — jak wiemy z poprzednich części książki — uwarunkowane są genetycznie, natomiast cechy adaptacji fizjologicznej są zależne przede wszystkim od przystosowania się do środowiska w ciągu indywidualnego życia. Mieszkańcy chłodniejszych rejonów świata mogą również zaaklima­tyzować się do gorącego otoczenia. Przebywanie w wysokiej…

GORĄCE OTOCZENIE

Posted by: Posted on: 30 grudnia, 2007 Comments: 0

Wiadomo dobrze z codziennego doświadczenia, że wzrost temperatury otoczenia, związany z falą upałów, powoduje wyraźne obniżenie zdol­ności do pracy wykonywanej dotychczas bez najmniejszej trudności. Taką depresja wydolności człowieka nie jest jednak trwała: w ciągu kilku dni zdolność do pracy poprawia się lub — jeżeli wzrost tempe­ratury otoczenia nie jest bardzo duży — powraca do wyjściowego po­ziomu. Jest to właśnie wynik aklimatyzacji termicznej, zaś zwiększenie się zdolności do pracy, obniżonej początkowo…

ZMIANY BEHAWIORALNE

Posted by: Posted on: 20 grudnia, 2007 Comments: 0

Zmniejsza się więc lub znika skłonność do zapaści, wydolność fizyczna powraca do normy typowej dla warunków termoneutralnych, zmniejsza się niebezpieczeństwo odwodnienia ustroju i udaru cieplne­go itd. Ponadto zwiększa się tolerowanie przez ustrój zaburzeń równo­wagi cieplnej (wzrostu temperatury wewnętrznej), jeżeli już do nich dojdzie.W aklimatyzacji do wysokiej temperatury otoczenia współdziałają zmiany zachowania się (behawioralne) ze zmianami czynności gruczo­łów potowych i czynności układu krążenia i in.Zmiany behawioralne stanowią bardzo ważny element adaptacji…

AKLIMATYZACJA DO GORĄCA

Posted by: Posted on: 7 grudnia, 2007 Comments: 0

Aklima­tyzacja do gorąca polega na nabyciu umiejętności redukowania do minimum wysiłków fizycznych i związanego z nimi wytwarzania ciepła metabolicznego. Dotyczy to zarówno ogólnej ilości wysiłków w ciągu dnia, jak i przede wszystkim ich rozkładu (unikanie wysiłków w godzinach południowych i wczesnych popołudniowych) oraz sposobu wykonywania, maksymalnie oszczędnego pod względem energetycznym.Człowieka zaaklimatyzowanego cechuje ponadto umiejętność unika­nia narażenia ustroju na promieniowanie cieplne (np. stawanie bokiem do źródeł promieniowania) oraz na ciepło przekazywane…

ZAOSZCZĘDZONA KREW

Posted by: Posted on: 1 grudnia, 2007 Comments: 0

Zaoszczędzona w ten sposób krew dostarcza tlen do innych na­rządów, z których usuwa produkty przemiany materii. Ułatwia to pracę układu krążenia i przyczynia się do zmniejszenia skłonności do zapaści występujących często w pierwszych dniach narażenia na gorąco. Współdziała w tym także kierowany przez układ nerwowy wzrost na­pięcia mięśniówki żył, ułatwiający dopływ krwi do serca i zapobiega­jący gromadzeniu się jej w dolnych częściach ciała przy pozostawaniu w pozycji stojącej. Bardzo ważną…

W TROPIKALNYM KLIMACIE

Posted by: Posted on: 22 listopada, 2007 Comments: 0

Ponadto u ludzi zaaklimatyzowanych do gorąca mechanizm pragnienia lepiej informuje o głębokości deficytu wody wywołanego przez, wydzielanie potu. Rzecz interesująca, że typowe np. dla zaaklimatyzowanych Europej­czyków wydzielanie w gorącu dużych ilości potu nie zawsze daje się stwierdzić u ludności rdzennej, żyjącej od urodzenia w krajach tropi­kalnych. Istnieją sugestie, że u tych ostatnich lepsze jest „rozmieszcze­nie” wydzielania potu na powierzchni ciała, tak że cała jego ilość może szybko parować i skutecznie chłodzić…